50 jaar geleden werd in ons land de verplichting ingevoerd om vooraan in een voertuig de gordel te dragen. Momenteel draagt 95% van de auto-inzittenden vooraan hun gordel. Een nieuwe statistische analyse van Vias toont aan dat 1 op de 4 bestuurders die om het leven kwam in een ongeval zonder tegenpartij, de gordel niet droeg. Bij de bestuurders van een bestelwagen is dat probleem nog groter. 4 op de 10 droeg daar geen gordel op het moment dat het ongeval zich voordeed.
Analyse van dodelijke ongevallen zonder tegenpartij
Onderzoekers van Vias institute hebben alle dodelijke ongevallen waarbij slechts één gemotoriseerde gebruiker betrokken was in de afgelopen 10 jaar geanalyseerd. Ze ontdekten dat op het moment van het ongeval meer dan één bestuurder op vier (27%) geen veiligheidsgordel droeg.
Op snelwegen was dit zelfs één op de drie bestuurders (33%)! De situatie is nog erger voor bestuurders van bestelwagens: bijna 4 op de 10 droeg geen gordel op het moment van het ongeval. Het gaat in totaal over meer dan 230 verkeersdoden die de laatste 10 jaar geen gordel droegen en om het leven kwamen in een enkelzijdig ongeval. Daarnaast zijn er ook nog de personen die om het leven komen in een ongeval met tegenpartij.
Toch zijn de cijfers over de overleden bestuurders niet zo verrassend:
- Iemand die uit het voertuig wordt geslingerd heeft 5 keer meer kans om te sterven dan iemand die zijn gordel om heeft.
- Een veiligheidsgordel vermindert het risico om te overlijden of ernstig gewond te raken bij een ongeval met 40-50%.
- De impact van een ongeval met een snelheid van 50 km/u vermenigvuldigt het gewicht van een persoon met een factor 13. Een volwassene van 80 kg wordt zo een massa van iets meer dan een ton. Als je dus je gordel niet draagt, ben je een potentieel gewicht van 1000 kilo dat in de wagen mogelijk andere inzittenden kan verwonden.
1975-2025 : 50 jaar gordel verplicht vooraan !
In ons land werden het dragen van de veiligheidsgordel vooraan verplicht vanaf 1 juni 1975. Destijds was dit verre van vanzelfsprekend. Er was hevig verzet uit sommige hoeken en er deden veel valse geruchten de ronde over de gordel. Sommigen beweerden zelfs dat mensen in de auto zouden stikken of, erger nog, onthoofd zouden worden. Er waren talloze bewustmakingscampagnes nodig om de meest terughoudende mensen te overtuigen van het nut van de gordel
Voor 1975 speelden sensibiliseringscampagnes vooral in op angst.
In 1975 werd een campagne gehouden om het grote publiek te informeren over de verplichting om een gordel te dragen.
95% draagt zijn gordel vooraan, 79% achteraan
Tegenwoordig is het dragen van de veiligheidsgordel vanzelfsprekend. Uit de laatste gedragsmeting van Vias institute blijkt dat 95% van de bestuurders en passagiers vooraan de gordel draagt. Achterin daarentegen doet slechts 79% van de passagiers de gordel om (de verplichting voor passagiers op de achterbank werd nochtans al in 1991 van kracht).
Er zijn echter verschillen afhankelijk van…
- het Gewest: de gordeldracht in Wallonië (93%) is lichtjes lager dan in Vlaanderen (95%) en Brussel (98%).
- het type voertuig: de gordeldracht is lager bij de passagiers vooraan van een bestelwagen (87%) ten opzichte van de passagiers van een personenwagen (95%).
- het geslacht: 94% van de mannen klikt zich vast ten opzichte van 96% bij de vrouwen.
- de leeftijd: de gordel dragen wordt iets minder vaak vastgesteld bij inzittenden jonger dan 25 jaar (92%) dan bij oudere inzittenden (95%).
- het wegtype: binnen de bebouwde kom (92%) wordt de gordel minder vaak gedragen in vergelijking met wegen buiten de bebouwde kom (95%) of de autosnelweg (96%).
- het gedrag van de bestuurder: het percentage passagiers dat de veiligheidsgordel draagt is bijna 2x zo hoog wanneer de bestuurder een veiligheidsgordel draagt dan wanneer de bestuurder dat niet doet (94% vs. 50%)
In 1958 uitgevonden door een Zweedse ingenieur
De driepuntsveiligheidsgordel die we vandaag kennen werd in 1958 uitgevonden door Nils Bohlin, een Zweedse ingenieur die voor Volvo Cars werkte. In die tijd waren auto's al uitgerust met een veiligheidsgordel, maar die had alleen een gesp rond de buik. Bohlin realiseerde zich dat bij een ongeluk niet alleen het onderlichaam stevig op zijn plaats moest worden gehouden, maar ook het bovenlichaam. Minder dan een jaar later was de driepuntsgordel geboren: één riem ging over de borst en een andere over de heupen.
Volgens schattingen van Volvo heeft deze uitvinding wereldwijd al meer dan 1 miljoen levens gered!
