Vandaag werd in Destelbergen door de lotgenotenorganisatie Ouders van Verongelukte Kinderen-SAVE (OVK-SAVE) de eerste ‘Veilig Over-steekplaats’ plechtig ingehuldigd. Het is het eerste zebrapad dat aangelegd wordt na de start van hun project ‘Veilig Over’. In 2022 konden burgers aangeven waar dat zij wensten dat een veilige oversteekvoorziening moest aangelegd worden. Vias ontwikkelde een tool waarmee lokale besturen de door de burgers aangegeven punten makkelijk kunnen rangschikken. Op die manier kunnen burgers beter participeren aan het verkeersveiligheidsbeleid in hun stad of gemeente.
‘Veilig over’: OVK-SAVE houdt belofte
In de zomer van 2022 lanceerde Ouders van Verongelukte Kinderen-SAVE de campagne ‘Veilig Over’.
In de pakkende campagnefilm getuigden Martine en Filip, de ouders van Valentien, hoe hun kind aangereden werd tijdens het oversteken op een locatie zonder zebrapad en overleed.
De film eindigt met een krachtig beeld van een zebrapad dat gemaakt is met de namen van kinderen die overleden door een aanrijding op een onveilige of een door gemotoriseerd verkeer niet gerespecteerde oversteekplaats. Een oproep werd gedaan aan burgers om online via een applicatie (VeiligOver.be) heel concreet aan te duiden waar er nood is aan een veilige oversteekplaats en aan te wijzen wat precies vandaag die plaats onveilig maakt om over te steken.
In totaal werden bijna 1500 plaatsen in heel Vlaanderen door burgers gesignaleerd waar het wenselijk was om de veiligheid van voetgangers te vergroten. OVK-SAVE maakte de belofte dat ze met de verkregen informatie aan de slag ging.
Eerste ‘Veilig over’-plaats ingehuldigd in Destelbergen
Vandaag is in aanwezigheid van de ouders van Valentien de eerste ‘Veilig oversteek-‘plaats officieel in gebruik genomen in Destelbergen. De laatste streep verf van het zebrapad werd symbolisch door hen geschilderd in aanwezigheid van verschillende andere lotgenoten van OVK-SAVE en het lokaal bestuur van Destelbergen. Bij de inhuldiging van het zebrapad werd ook stilgestaan bij alle kinderen die het leven lieten in het verkeer. Er werd daarom een op maat gemaakt doek met daarop enkele namen van verongelukte kinderen uitgerold.
Vias ontwikkelde tool om gevaarlijke punten te rangschikken
De locatie om de eerste ‘Veilig over’ steekplaats in te huldigen is niet toevallig gekozen. Vias institute ontwikkelde namelijk een handige tool die door steden en gemeenten kan gebruikt worden. Met die tool kan er een rangschikking opgemaakt worden van de door de burgers opgegeven locaties. Factoren die mee in rekening gebracht worden bij het berekenen van de score zijn o.a eerdere ongevallen die op de locatie gebeurden en de ernst van die ongevallen. Ook de aanwezigheid van scholen, bushaltes en speel- of sportterreinen in de nabije omgeving wordt mee in rekening gebracht om de score te berekenen.
Het kruispunt van de Dorpslaan met de Postlaan was de locatie met de hoogste score (en dus prioriteit) in Destelbergen omdat er in de onmiddellijke nabijheid enkele scholen, grote fietsenstallingen en een park gelegen zijn. Verder zal deze oversteekplaats een belangrijke schakel vormen in de trage verbinding tussen het centrum en de omliggende woonwijken.
Door gebruik te maken van de tool kunnen steden en gemeenten dus zelf relatief eenvoudig een rangschikking maken van locaties die door burgers doorgegeven worden. Deze vorm van ‘citizen science’ creëert een groot draagvlak omdat de bevolking actief betrokken wordt bij het uitstippelen van het verkeersveiligheidsbeleid.
Oversteekplaats biedt geen absolute veiligheid
Vorig jaar waren er in Vlaanderen 1964 voetgangers die gewond raakten in ons verkeer. Een kwart daarvan (468) werd aangereden op een oversteekplaats. Aangezien de meeste oversteekbewegingen gebeuren aan een oversteekplaats, is dit in principe nog altijd de meest veilige plaats voor voetgangers om over te steken, maar een oversteekplaats biedt dus geen absolute veiligheid aan de voetganger.
Sommige bestuurders merken de voetganger niet tijdig op, of passen hun snelheid niet aan. Het gebeurt ook soms dat de intenties van de voetganger niet duidelijk zijn. De wegcode is nochtans duidelijk: ‘Op plaatsen waar het verkeer niet geregeld wordt door een bevoegd persoon of door verkeerslichten, mag de bestuurder een oversteekplaats voor voetgangers slechts met matige snelheid naderen. Hij moet voorrang verlenen aan de voetgangers die er zich op bevinden of op het punt staan zich erop te begeven.’
De aanleg van een ‘Veilig oversteek’-plaats is voor een stuk symbolisch. Het is een oproep aan alle weggebruikers om altijd én overal het verkeersreglement te respecteren en zeker rekening te houden met de meest kwetsbare weggebruikers.
Het is ook een oproep aan de wegbeheerder: op veel locaties is het aanleggen van een zebrapad mogelijk niet de geschikte oplossing om de veiligheid te verhogen, maar wel bijvoorbeeld het verlagen van de snelheid, het ruimer aanpassen van de infrastructuur en/of het verhogen van de handhaving op die locatie. Het is de taak van de wegbeheerder om altijd het volledige plaatje te bekijken.
Oproep aan lokale besturen: ga aan de slag en betrek de burgers
‘Veilig over’ wil dus meer zijn dan enkel een likje verf. OVK-SAVE en Vias doen vlak voor de gemeenteraadsverkiezingen een oproep aan alle lokale besturen om met de aanwezige data aan de slag te gaan en te bekijken welke aanpassingen aan de infrastructuur kunnen gedaan worden om het verkeer veiliger te maken.
An Vandeborne, directeur OVK-SAVE : “We zijn verheugd dat onze campagne ‘Veilig Over’ al een eerste tastbaar resultaat heeft opgeleverd waarbij de infrastructuur wordt aangepast. We rekenen erop dat de gemeente nog verdere stappen zet om deze oversteekplaats verder te beveiligen. Laat ons hopen dat nog vele andere gemeenten dit voorbeeld volgen. Een veilige oversteekplaats is dan wel geen absolute garantie, maar kan wel helpen om de weg voor iedereen en zeker onze kinderen veiliger te maken. We zijn ervan overtuigd dat we met dit initiatief een extra duw geven aan lokale overheden, om meer dan ooit in te zetten op de veiligheid van onze kinderen en bij uitbreiding alle kwetsbare weggebruikers. Het is immers ieders verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat geen enkel kind nog sterft in het verkeer.’
CEO Karin Genoe van Vias institute: “We zijn blij dat we op basis van een onderbouwde methodologie het werk van lokale besturen kunnen vergemakkelijken wanneer ze aan de slag willen gaan met data die door de bevolking wordt aangeleverd. Op die manier kan elke burger mee zijn steentje bijdragen aan een veiliger verkeer’.
