Volgens een nieuwe Europese enquête die door Vias verspreid wordt, blijkt dat 4 op de 10 Belgische bestuurders verklaart af en toe de richtingaanwijzer niet te gebruiken wanneer ze afdraaien. Bijna de helft vindt dat de richtingaanwijzer gebruiken in hun situatie niet nodig is. Toch wordt het niet gebruiken van de richtingaanwijzer beschouwd als het meest irritante gedrag in de bebouwde kom. De situatie is dus op zijn zachtst gezegd paradoxaal.
Elk jaar bevraagt de Fondation Vinci Autoroutes in 11 Europese landen een representatief staal van de bevolking over hun (gevaarlijk) rijgedrag. Vias verspreidt voor België de resultaten van die bevraging.
Richtingaanwijzer ? Niet nodig voor 42% van de bestuurders !
Op de vraag ‘Beslist u zelf wel eens om geen richtingaanwijzer te gebruiken wanneer u afslaat’ reageert 4 op de 10 Belgische bestuurders (42%) affirmatief. Dat ligt vlak boven het Europese gemiddelde (41%).
Dit zijn volgens die bestuurders de argumenten om de richtingaanwijzer niet te gebruiken:
- Ik vind deze regel nutteloos in de situatie waarin ik me bevind 47%
- Ik ben een ervaren bestuurder, ik breng hier niemand mee in gevaar 22%
- Ik denk dat de anderen wel zullen zien dat ik aan het afdraaien ben 20%
- Ik denk niet dat ik beboet zal worden 15%
In België is het percentage bestuurders dat denkt geen boete te krijgen het hoogst. Het Europese gemiddelde ligt op 12%.
Toch werd in een enquête van Vias in 2022 het niet gebruiken van de richtingaanwijzer door bijna 2 op de 3 bestuurders (63%) genoemd als het meest irritante gedrag in de bebouwde kom. De houding van Belgische bestuurders ten opzichte van de richtingaanwijzer is dus op zijn zachtst gezegd paradoxaal.
Belg respecteert de wegcode…om niet beboet te worden
Op de vraag ‘waarom ze zich aan de regels houden’, geeft meer dan 1 op de 5 Belgen (21%) aan dat ze dat doen ‘om een boete te vermijden’. Dat is het hoogste percentage van de 11 Europese landen in deze bevraging. Daarentegen zegt slechts 12% van de Belgen dat ze de regels volgen om andere automobilisten te beschermen. Dat is twee keer minder dan in het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld (24%) en ook aanzienlijk minder dan het Europese gemiddelde (18%).
Je richtingaanwijzer niet gebruiken kan wel degelijk beboet worden. Het is een overtreding van de eerste graad. De boete bedraagt 58 euro (+ 10 euro administratiekosten).
De richtingaanwijzer vrijwel enige communicatiemiddel
Naast de claxon is de richtingaanwijzer het enige middel dat bestuurders kunnen gebruiken om met elkaar te communiceren en hun intenties kenbaar te maken. Het gebruik ervan zorgt voor de eigen veiligheid, maar ook voor die van de andere weggebruikers. Toch moet je niet ver zoeken om te merken dat de richtingaanwijzer niet altijd gebruikt wordt. Het is niet alleen gevaarlijk, het zorgt ook voor frustratie als je niet weet wat de andere bestuurder gaat doen.
Wat zegt de wegcode ?
Artikel 13 van de wegcode stelt: ‘Alvorens een manoeuvre of een beweging uit te voeren die een zijdelingse verplaatsing vereist of een wijziging van richting veroorzaakt, moet de bestuurder zijn voornemen tijdig genoeg kenbaar maken met de richtingsaanwijzers. Deze aanduiding moet ophouden zodra de zijdelingse verplaatsing of de wijziging van richting uitgevoerd is.’
Het gebruik van de richtingaanwijzer is dus verplicht bij elke zijwaartse beweging. Deze moet worden ingeschakeld, zelfs als er geen andere weggebruikers in de buurt zijn die door het manoeuvre kunnen worden gehinderd. Dit moet gewoon een reflex zijn!
De richtingaanwijzer moet tijdig worden ingeschakeld, zodat andere bestuurders worden gewaarschuwd voor het afremmen dat vaak voorafgaat aan het manoeuvre of de richtingsverandering. De afstand waarop de richtingaanwijzer moet worden ingeschakeld, wordt niet nader gespecificeerd in de verkeersregels. Het hangt allemaal af van de omstandigheden, zoals bv de snelheid van de voertuigen.
Richtingaanwijzer ≠ voorrang
Veel bestuurders denken ten onrechte dat het gebruik van hun richtingaanwijzer hen op de een of andere manier voorrang geeft en hen bijvoorbeeld in staat stelt om op de eerste rijstrook van een snelweg in te voegen door er zich tussen te wurmen. Dat is natuurlijk niet het geval! Volgens artikel 12.4 van de verkeersregels moet een bestuurder die een manoeuvre wil uitvoeren voorrang verlenen aan andere weggebruikers.
